Sezaryen Doğum Nedir?
Karın ve rahimde kesi oluşturularak bebeğin dışarı alındığı doğum şekline "sezaryen doğum" denir. Doğuma yakın ya da hamilelik süresi boyunca, bebek ve anne sağlığında ani değişimler meydana gelebilir. Böyle durumlarda normal, yani vajinal doğum şeklinin sezaryen doğum ile değiştirilmesi gerekir. Bebeğin ya da annenin herhangi bir zarar görmemesi için yapılan sezaryen doğuma, bebek dostu doğumda denilebilir. Vajinal doğumun güvenli olmadığı, bir önceki çocuğun sezaryenle dünyaya geldiği durumlarda ve normal doğum sırasında meydana gelebilecek komplikasyonlarda uygulanır. Hamilelik sürecinde bebeğin ölmesi durumunda da tercih edilebilmektedir. 1881 yılında Alman jinekolog Ferdinand Adolf Kehrer, ilk modern sezaryen doğumu gerçekleştirmiştir. Normal doğuma kıyasla daha kısa sürdüğü ve ağrısız olduğu için pek çok anne adayı tarafından tercih edilir.
Sezaryen Doğum Nasıl Yapılır?
Sezaryen doğum, cerahi bir operasyondur. Bu operasyona, hamilelik süresince sizi kontrol eden doktorunuz, çocuk doktoru, anestezi uzmanı, hemşireler ve yardımcı sağlık personeli katılır. İşlem spinal veya epidural anestezi yapılarak yürütülür. Annenin herhangi bir sorun yaşaması (acıyı hissetmesi, tansiyon yükselmesi gibi) durumunda genel anestezi de uygulanabilir. İlk olarak damar yolu açılır. Bu sayede ameliyat öncesi ve sonrası verilecek sıvı ve ilaçlar bu yolla uygulanır. Bel bölgesinden iğne yardımıyla ilaç verilerek, epidural veya spinal anestezi uygulanır. Mesaneye idrar için sonda yerleştirilir. Karın bölgesinden dize kadar antiseptik solüsyon ile silindikten sonra örtülür ve sezaryen doğuma başlanır. Bu işlem sırasında karnın alt kısmına 11-15 cm kadar bir kesi atılır. Karın katları geçildikten sonra, rahimin olduğu bölgeye bir kesi daha atılır. Kesi sonrası bebek saniyeler içerisinde rahimden çıkarılır. Kordonu kesilerek hemşireye teslim edilir. Hazır halde bekleyen çocuk doktoru, bebeğin kontrollerini yapar. Sorun yoksa eşinizle beraber odaya çıkar. Bu sırada doktorunuz plasentayı çıkararak kesinin dikilmesi işlemine başlamıştır.
Sezaryen Ne Zaman Gerekli Olur?
Sezaryen doğuma şu gibi durumlarda başvurulur:
- Rahim ağzının, saatlerce kasılmalara rağmen yeterince açılmaması,
- Bebeğin rahimde kafasının aşağı doğru değil de farklı bir pozisyon alması,
- Anne adayı daha önce sezaryen doğum yapması,
- İkiz ya da üçüz gibi gebeliklerde bebeklerin yanlış pozisyon alması,
- Anne adayının aşırı vajinal kanaması,
- Bebeğin yeterince besin ve oksijen alamaması,
- Plasentanın rahim ağzını kapatacak şekilde durması,
- Göbek bağının bebeğin boynuna dolanması,
- Anne adayında beyin ve kalp gibi hayati organlarda ciddi bir hastalık olması,
- Anne adayının şeker veya hipertansiyon hastası olması,
- Anne adayının aktif genital herpes enfeksiyonu olması,
- Kalça kırığı ve büyük fibroid dokusunun doğum kanalının daralmasına sebep olması,
- Bebeğin kendisinin ya da kafasının büyük olması.
Elbette tüm bu süreçte bütün faktörler detaylı olarak değerlendirilir.
Sezaryen Doğum Aşamaları Nelerdir?
Sezaryen doğum planlı gerçekleşecekse, 39. haftada uygun bir gün için doktorunuz size randevu verir. Anestezi uzmanı, randevu gününden önce anne adayını kontrol eder. Doğum saatinden 6-7 saat öncesine kadar herhangi bir şey yenilmez ve içilmez. Çünkü ameliyat öncesi mide ve bağırsakların boş olması gerekir. Anne doğuma alınmadan önce son kez tuvalete gider. Ameliyat genel ya da lokal anestezi altında gerçekleşir. Anneye idrar sondası takılır. Lokal anestezide anne göbek deliğine kadar uyuşturulur. Genel anestezide ise anne tamamen bayıltılır. Ardından doğum işlemi başlar. Bebek çıkarılır. Kordonu kesilir ve doğum süreci tamamlanır.
Sezaryenle Doğum Yapanlar Nelere Dikkat Etmeli?
Sezaryen doğum cerrahi operasyonla alt karın bölgesinde kesi oluşturduğu için vajinal doğuma göre iyileşme daha farklı gerçekleşir. Karında biriken gaz acıyı fazla hissetmenize sebep olabilir. Bu nedenle ağrı kesiciye fazla ihtiyaç duyulabilir. İlk yedi gün dinlenmek çok önemlidir. Bir süre bebek dışında ağır bir şey kaldırmaktan kaçınılır. Çömelme ve uzanma gibi zorlayıcı hareketlerden uzak durulur. Kendiniz ve bebeğinizle ilgili eşyaları kolay alabileceğiniz bir yere koyabilirsiniz. Kesi üzerinde kızarıklık, yüksek ateş ve çok fazla acı hissettiğinizde enfeksiyon riskine karşı mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Sezaryen Doğum Ne Kadar Sürer?
Her doğum anne adayına ve bebeğe bağlı olarak değişebilse de, bir sezaryen doğum ortalama 30-45 dakika sürer. Bu süreye hazırlık aşaması dahildir. Ameliyat öncesi anestezi hazırlıkları, gerekli testler gibi durumlar süresinin uzamasına neden olabilir. Bu süre planlı ve sorunsuz ameliyatlar için geçerlidir. Acil olan doğumlar çok kısa sürede tamamlanabilir. Doğum sırasında miyomların temizlenmesi ya da beklenmeyen bir durum olursa ekstra müdahale gerekebilir. Bu da doğum süresinin uzamasına sebep olur.
Sezaryen Doğumun Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Sezaryen Doğumun Avantajları
- Bebeğin en az riskle dünyaya geldiği doğumdur.
- Risklerle karşılaşmak çok nadirdir.
- Doğum süresi çok daha kısadır.
- Anne lokal ya da genel anestezi alacağı olacağı için ağrı ve acı hissetmez.
- Bebek rahim kanalında ilerleyerek değil de, karnın içinden alınarak dünyaya getirildiği için rahim bölgesinde deformasyonlar olmaz.
Sezaryen Doğumun Dezavantajları
- Bebek için pek risk oluşturmazken anne için risk oluşturabilir.
- Çeşitli komplikasyonlar gelişebilir.
- Açık ameliyat gerçekleştiği için enfeksiyon riski vardır.
- Organ yaralanmaları meydana gelebilir.
- Ameliyat bölgesinde fıtık oluşabilir.
- Normal doğuma göre çok daha geç iyileşme olur.
- Ameliyata bağlı karınlarında yapışıklık meydana gelebilir.
- Bebeğin anne ile iletişimi daha geç olur.
- Bebeklerde solunum sıkıntısı oranı daha fazladır.
- Bebeğin meme emme başarısı daha düşük olur.
Sezaryen Doğum Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?
Sezaryen doğum sırasında atılan kesi sebebi ile iyileşme biraz uzun sürebilir. Doğum sonrası kilo vermek için de daha fazla süre geçmesi gerekebilir. Ameliyat sonrası anne ve bebeğin süreci normal atlatması durumunda, 1 ya da 2 gün hastanede kalınır. Annenin günlük yaşama dönmesi birkaç hafta sürebilir. Bu süreçte annenin hareketleri çok önemlidir. Dikiş bölgesini zorlayacak kaldırma, eğilme ve uzanma gibi hareketler, iyileşme süresinin daha da uzamasına sebep olabilir. Sezaryen doğum sonrası doktorun verdiği ilaçları zamanında kullanmak, enfeksiyon riskini minimuma indirir.
