Kolostrum (Ağız Sütü) Nedir? Bebekler için Faydaları nelerdir?
Yeni doğan bebekler için ilk günlerde üretilen kolostrum, diğer adıyla ağız sütü, bebeklerin hayata tutunmasında hayati bir rol oynar. Doğumdan sonraki ilk 4-5 gün içinde yeni annelerin meme bezlerinde üretilen bu kıymetli süt, bebeklerin bağışıklık sistemini destekleyen ve onları enfeksiyonlardan koruyan zengin bir içeriğe sahiptir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Neşe Yar, kolostrumun bebekler için faydalarını yazdı!...
Kolostrum Nedir? Neden Önemlidir?
Diğer adı ağız sütü, anız sütü, altın süt, mucize süt, sarı süttür. Doğumdan sonraki ilk 4-5 gün içinde yeni annelerin meme bezlerinde üretilen ilk süttür. İçeriğinin zenginliği açısından çok kıymetlidir. Bebeğin hayata tutunmasının temel desteklerinden biridir. Kıvamlı, sarı renkli ve yoğun içeriklidir. Prematüre bebekler için can suyudur. Bebeklerin bağışıklık sistemini destekleyen antikor, vitamin, mineral bakımından çok zengindir. Normal anne sütü ile kıyaslandığında şeker ve yağdan fakir, hücre büyümesini uyaran proteinler, laktoferrin proteini (enfeksiyon engelleyici), magnezyum, bakır, çinko, karotenoid, A vitamini, lökosit (beyaz kan hücresi) bakımından zengindir.
Kolostrumun İçeriği ve Besin Değerleri Nelerdir?
- Laktoferrin (Enfeksiyon önleyici protein)
- A vitamini
- Magnezyum
- Bakır
- Çinko
- Karotenoidler (Antioksidan)
- IgA (Antikor)
- Lökosit
- Epidermal büyüme faktörü
Kolostrumun Bebekler İçin Faydaları Nelerdir?
Kolostrum, doğumla birlikte alıştığı ortamdan çok daha farklı ve riskli bir dünyaya gözünü açan bebeğin beslenmesinin, bağışıklık sisteminin, metabolik dengesinin, bağırsak florasının ve daha pek çok sisteminin desteklenmesini sağlayan en kıymetli besindir. Yeni doğan bebeği enfeksiyon etkenlerine karşı korumak için yüksek düzeyde antikor içerir. Doğal antibiyotik görevi görür. Büyüme faktörü içeren proteinleri sayesinde büyümeyi destekler. Bebeğin bağırsak florasının sağlıklı yönde gelişmesini destekler ve mekonyum (ilk kaka) atılımını kolaylaştırır. Bebek sindirim sorunu yaşamaz, bağırsak sağlığını güçlendirir. Kolostrum alan bebeklerin alerji riski azalır. Sarılığa karşı koruyucudur. Normal doğum yapan annelerin bebekle temasının başladığı anda emzirme başlatılmalıdır. Sezaryenli doğumlarda kolostrumun gelişi 6. saate kadar uzayabilir.
Kolostrum Ne Zaman Üretilmeye Başlar?
Gebeliğin 12-18 haftalarında üretilmeye başlanan kolostrum, doğum eylemi ile birlikte yoğun bir şekilde üretilir. İlk 4-5 günde salgılanan süttür. Kolostrum ortalama 10 gün gelir. Ortalama süre 1 haftayı geçtiğinde sütün sarı, yoğun kıvamlı hali daha sıvı ve açık renk alır ve miktarı artar. İçeriğinin yoğun olması nedeniyle damla damla gelebilir. Bu süt bebekler için yeterlidir. Bebek prematüre veya emme konusunda çok başarılı değilse bu süt sağılarak bebeklere verilmelidir. Yoğunluk nedeniyle standart göğüs pompaları ile çok başarılı sağım yapılamayabilir (hastane tipi cihaz gerekebilir).
Kolostrum Takviyeleri
Kolostrum takviyeleri, bağışıklık sistemini güçlendiren, enfeksiyona karşı direnci artıran, doku yenilenmesini destekleyen içeriği nedeniyle sporcu ve hastalarda kullanılan beslenme destekleridir. İçinde laktoferrin, antikor, büyüme faktörleri ve hormonlar vardır. Kas ve kıkırdak onarımında etkilidir. Memeli canlılardan, keçi ve sığır gibi elde edilir. Toz, tablet ve sıvı formları bulunur. Daha fazla enerji, yaralı doku iyileşmesi, virüs ve otoimmün hastalıklara karşı koruma, sağlıklı güçlü bir bağışıklık sistemi, daha yumuşak deri ve azalmış kırışıklıklar, kas yoğunluğunda artma, mental uyanıklık ve pozitif ruh hali, mide bağırsak sistemi, kardiyovasküler sistem fonksiyonlarını desteklemek gibi pek çok sistem üzerinde olumlu etkileri gösterilmiştir.
Yenidoğan Bebeğin Kolostrum İhtiyacı
Yenidoğan bebeğin mide kapasitesi (ilk günlerde 5-7 ml) oldukça azdır. O nedenle sık sık ve az az beslenmelidir. Üretilen kolostrum günlük besin ihtiyacı için yeterlidir (ortalama günlük 30 ml). Bebeğin 3. günden sonra mide kapasitesi 20-25 ml (kabuklu ceviz boyutunda) ve 1. haftada ise 45-60 ml (kayısı büyüklüğünde) olur. İhtiyacı olan kolostrum ve geçiş sütünün miktarı gün geçtikçe artar. Doğum sonrası ilk günlerde yakın takip gerekir. Annenin desteklenmesi, iyi beslenmesi, moral ve motivasyonunun yüksek tutulması işlerin daha iyi ve doğru bir şekilde akmasını sağlar. Bebeğin idrar yapımı ve takibi de beslenme açısından iyi bir gösterge olacaktır.
Doğumdan Önce Kolostrum Sızması Ne Anlama Gelir?
Öncelikle doğum eyleminin başladığı anlamına gelmez. Gebeliğin 12-18. haftalarında üretilmeye başlanan ve bazen 2. trimesterden itibaren göğüslerde sızma şeklinde kendini gösterebilir.
Kolostrumun Antibakteriyel Özelliği Bebeği Hangi Enfeksiyonlardan Korur?
Savunmasız dünyaya gelen bebeğin enfeksiyonlar açısından en önemli kalkanı kolostrumdur. Başta solunum yolları enfeksiyonları olmak üzere, deri enfeksiyonları, göz enfeksiyonları, sindirim sistemi enfeksiyonları ve üriner sistem enfeksiyonlarına karşı koruyucudur.
Kolostrumun Zararları Var Mı?
Anne sütünün analizleri derinleştirildikçe kolostrumun da ne denli faydalı olduğu her gün yeni bilgilerle destekleniyor. Kolostrumun inek sütü alerjisi olanlarda, laktoz intoleransı olanlarda kullanılması önerilmemektedir. Meme, yumurtalık, prostat kanseri riski olanlarda da önerilmez.
