18 Aylık Bebek Gelişimi
Bebek gelişiminde her dönemin kendine ait özellikleri vardır. 18 aylık bebekte daha bağımsız hareket etme güdülerini rahatlıkla gözlemleyebilirsiniz. Bebek, bazı şeyleri kendi başına yapabilir, yaptığı işi sonuca ulaştırabilir ve çevresi ile iletişim kurabilir. Bunun yanında yemeğini kendisi yiyebilir, suyunu içebilir.
18 aylık bebek gelişiminde en dikkat çekici husus, bilişsel becerilerdir. Bu dönemde bebeğin anlama kapasitesi gelişir ve oyunlarını daha bilinçli şekilde oynar. Bilişsel gelişim, bebeğin neden sonuç ilişkisi kurarak bir şeyleri öğrenmesini kolaylaştırır.
18 Aylık Bebeğin Fiziksel Gelişimi Nasıl Olur?
Bebeğin gelişimi sürekli şekilde devam eder. Bu anlamda bebeğin fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal anlamdaki gelişimini takip etmek çok önemlidir. Bilinçli bir ebeveyn olarak 18 aylık bebeğin gelişim tablosunu takip ederek bebeğinizin gelişiminde dikkate almanız gereken bir durum olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
Fiziksel gelişim denildiğinde bebeğin boy ve kilo gelişimi akla gelir. Bebeğin boy ve kilo değerleri, fiziksel gelişiminin sağlıklı şekilde devam edip etmediğini gösteren önemli verilerdir. 18 aylık kız ve erkek çocukların ortalama boy ve kilo değerleri farklıdır. 18 aylık kız bebeğin ortalama kilosu 10,2 kg, erkek bebeğin kilosu ise 10,9 kg'dır. Kız bebeğin boy ortalaması 80,7 cm iken erkek bebeğin boy ortalaması 82,3 cm'dir. Bebek gelişim tablosundaki boy-kilo değerleri takip edilerek bebeğin boy-kilo oranının ortalama değerler arasında olup olmadığı takip edilebilir.
18 Aylık Bebek Nasıl Beslenmelidir?
Beslenme, bebeğin sağlıklı şekilde büyümesi için kritik etkiye sahip bir unsurdur. Bebeğin alması gereken besinleri doğru miktarda alması, fiziksel ve zihinsel gelişimini direkt olarak etkiler. Uzmanlar, 18 aylık bebeğin sağlıklı beslenmesi için günlük alınması gereken mineral ve vitamin oranına dikkat edilmesi gerektiğini tavsiye ederler. Bu dönemde bebeğin alması gereken besinler, amino asit, karbonhidrat, protein, vitamin, mineral, şeker ve yağ ağırlıklı olmalıdır. Ayrıca uzmanlar, bebeğin sağlıklı şekilde gelişmesi için 2 yaşına kadar anne sütüne devam edilmesini de tavsiye ederler.
6. aydan itibaren ek gıdaya başlayan bebeğin aldığı besinler 18. ayda daha da zenginleştirilmelidir. Bebeğe günlük 3 ana, 2-3 ara öğün şeklinde beslenme programı uygulanmalıdır. Bu beslenme programı düzenlenirken düzenli olarak alınması gereken vitamin, mineral ve besinler göz önünde bulundurulmalıdır.
18 aylık bebeğin beslenme programında demir, kalsiyum, omega 3 ve omega 6, potasyum ve magnezyum ağırlıklı besinler bulunmalıdır. Bunun yanında A, C, D ve E vitaminlerini alması da sağlanmalıdır. 18 aylık bebek, yetişkinlerin tüketebildiği hemen hemen tüm besinleri tüketebilir.
18 Aylık Bebeğin Sosyal Gelişimi
Bebeğin sosyal gelişimi, hassasiyetle takip edilmesi gereken bir konudur. 18 aylık bebeğin sosyal gelişimi ile ilgili temel özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz.
- Bebek büyük bir dikkatle çevresini inceler.
- Bebeğin kazanma-kaybetme, başarma-başarısızlık gibi kavramları öğrenmeye başladığı görülür.
- Tanıdığı kişilere karşı tepki gösterir.
- Yemek yemek ya da diş fırçalamak gibi faaliyetleri yardım almadan yapmak ister.
- Ebeveynden sürekli ilgi bekler ve kendisi ile oynanmasını arzu eder.
- Yaptığı eylemlerin takip edilmesinden hoşlanır, takdir edilmek ister.
- Başaramadığında ya da istediği olmadığında agresif tavırlar sergiler.
18 Aylık Bebeğin Motor Gelişimi
Motor gelişimi, bebeğin fiziksel gelişimiyle paralel olarak kazandığı becerilerdir. Bebeğin vücudunu kullanması, yürümesi, parmak becerisi gerektiren kule inşa etme gibi oyunları oynaması, motor gelişimi ile ilgilidir. Bebeğin bu dönemde koşmayı başarması, motor gelişiminde önemli bir basamaktır. Bunun yanında 18 aylık bebeğin kazanabileceği motor becerileri şu şekilde sıralanabilir.
- Yemek yerken çatal ve kaşığı kullanabilir.
- Bir topa tekme atabilir.
- Bardağı iki eliyle tutarak suyunu içebilir.
- Ayağındaki çorapları çıkarabilir.
18 Aylık Bebeğin Zihinsel Gelişimi
Bebeğin bilişsel becerileri onun dünyayı öğrenmesini, anlamasını ve çevre ile iletişim kurmasını sağlayan zihinsel aktivitelerdir. Çocuk, duyu organları ve motor becerileri aracılığı ile dış dünyayı keşfeder. Bebek bu dönemde düşünmeye ve zihinsel beceriler kazanmaya başlar. Önceden gördüğü nesnelerin sembolünü zihninde tutabilir. Taklit yeteneği yüksektir ve taklit ederek öğrenir. Önceki aylarda deneme-yanılma yöntemi ile hareket eden bebeğin 18. aydan itibaren neden-sonuç ilişkisi kurmaya başladığı gözlemlenir. Bu da bebeğin yaratıcılığının gelişmesine destek olur.
18 Aylık Bebeğin Dil Gelişimi
Bebeğin çevresi ile sorunsuz şekilde iletişim kurması için dil gelişimi çok önemlidir. Bu nedenle her ebeveyn, bebeğinin bir an önce konuşmasını ister. Bebeğin ne zaman konuşacağı da ebeveynin en çok araştırdığı konular arasındadır. Bu dönemdeki bebek, 12-18 ay arasındaki tek sözcük dönemini geçmiş, 18-24 ay arasındaki iki sözcüklü ifade dönemine girmiştir. Bu dönemde çocuk çok hızlı şekilde kelimeleri öğrenir ve 1-2 kelime ile kendini ifade eder.
18 aylık bebek, dil gelişimine çok duyarlıdır. Kendisine söylenen ya da kendisinden istenen nesneleri gösterebilir. Bunun yanında beden dili ile desteklenmeyen birçok konuyu da söylendiğinde anlayabilir. Henüz tam olarak konuşmayı başaramayan bebek, bazı nesnelere kendince isimler takarak bunları rahatlıkla söyleyebilir. Bu sayede çevredekilerin kendisini anlamasını sağlayabilir.
18 Aylık Bebeğin Uyku Düzeni Nasıl Olmalıdır?
Uyku, beslenme gibi bebeğin gelişiminde olmazsa olmaz faaliyetlerdendir. İyi bir uyku düzeni, bebeğin sağlıklı gelişimini destekleyecektir. 18 aylık bir bebeğin günlük ortalama gece uykusu 11-12 saat olmalıdır. Bu sürenin haricinde bebek, gündüz de uyutulmalıdır. Gündüz uykusu için bebeğe 1-2 saatlik süre yeterli olacaktır.
Bebeğin uyku düzeninin sorunsuz şekilde sağlanması için sakin ve huzurlu bir ortamın sağlanması gerekir. Bebeğin uyku saatinden belli bir süre önce banyo yapması ya da masaj gibi faaliyetler, bebeğin kolay uyumasını sağlayacaktır. Düzenli bir uyku rutini oluşturduğunuzda bebeğin uykuya dalması da kolay olacaktır.
18 Aylık Bebek Ne ile Oynar, Oyuncak Seçimi Nasıl Olmalı?
Bebek, ses çıkaran ve etrafa ışık saçan oyuncaklarla oynamayı çok sever. Bu kapsamda tercih edeceğiniz oyuncaklar çocuğun ilgisini çekerken aynı zamanda eğitici de olmalıdır. 18 aylık bebek, kendisine kitap okunmasından çok mutlu olur. İçerisinde hayvan, araç ve doğa resimleri olan kitaplar çocuğun ilgisini çekecektir. Hatta bu tür kitapların ışık ve ses ile desteklenen türlerini tercih ettiğinizde bebeğiniz daha çok eğlenecektir.
Yap-boz, blok parçalar gibi oyunlar bebeğin bilişsel gelişimi için çok ideal oyuncaklardır. Bunun yanında bebekle oynayacağınız saklambaç gibi oyunlar da bebeğin neden sonuç algısını geliştirmesinde destekleyici rol oynayacaktır.
18 Aylık Bebeğin Diş Gelişimi Nasıldır?
Bebeğin ilk önce kesici dişleri, sonrasında köpek dişleri ve en son da azı dişleri çıkar. Bebek 18. ayında iken ön ve yan kesici dişlerinin çıkması tamamlanmış ya da tamamlanmak üzeredir. Bunun yanında bebeğin köpek dişleri ve ilk azı dişleri çıkmaya başlar. Her bebeğin gelişim sürecinin ve gelişim hızının farklı olduğu unutulmamalıdır.
Diş çıkaran bebeğin huzursuz olması, ağzında salya oluşması ya da hafif ateşinin olması çok normaldir. Dişin çıktığı bölgede kaşıntı oluşması da bebeğin konforunu etkileyecektir. Bebeğin hem tüketmesi hem de dişlerini kaşıması için sık sık havuç, elma gibi sebze/meyveler verilebilir. Bunun yanında diş kaşıması için üretilen aparatlar da bebeği rahatlatacaktır.
18 Aylık Bebek Kalabalıktan Etkilenir mi?
18 aylık bebek, alışkın olmadığı kalabalık ortamlardan etkilenebilir. Kalabalıktan huzursuz olan bebek, ebeveynine yaklaşıp durumdan rahatsız olduğunu belli eder. Bebeğin ortamdan rahatsız olduğunu anlayan ebeveyn, çocuğu kucağına alıp onu rahatlatarak güven duygusu vermelidir. Kalabalık karşısında ebeveynin rahat olduğunu gören bebek, belli bir süre sonra rahatlayacak, ortama alışacak ve çevredekilerle iletişim kurmaya çalışacaktır. Kalabalık ortamların yanında yoğun gürültünün söz konusu olduğu mekanlar da bebeği rahatsız eder. Aynı yöntemle bebek sakinleştirilerek ortama alıştırılması sağlanabilir.
18 Aylık Bebeğe Tuvalet Eğitimi Verilir mi?
20 ayın altındaki bebeklerin idrar keseleri sık sık boşalır. Doğal olarak bebeğin tuvaletini kontrol etmesi çok zordur. Bu nedenle bebeğin tuvalet eğitimi de uzun sürecektir. Uzmanlar tuvalet eğitimi için 0-2 yaş dönemini tavsiye etmezler. Tuvalet eğitimi verilecek en ideal dönemin 2-2,5 yaş arası olduğunu söyleyebiliriz.
Tuvalet eğitiminde, bebeğin hazır olup olmadığının iyi analiz edilmesi gerekir. Yanlış dönemde tuvalet eğitiminin verilmeye çalışılması, bebeğin bilişsel gelişimini de olumsuz yönde etkileyecektir.
18 Aylık Bebek Hakkında Diğer Dikkat Edilmesi Gerekenler
18 aylık bebeğin gelişim sürecinde bir kısım olumsuzluklar da söz konusu olabilir. Bunların ilki bebeğin yürümesinin gecikmesidir. Normal şartlarda bebeğin bu dönemde rahatlıkla yürümesi gerekir. Yürümenin gecikmesinin temel nedenleri şunlar olabilir.
- Bebek yürümekten korkabilir.
- Yürümek yerine emeklemeyi tercih edebilir.
- Bebek yürüteç kullanıyorsa, yürüteç olmadan tek başına yürümek istemeyebilir.
- Bebeğin motor gelişiminde yavaşlama söz konusu olabilir.
Yürüme sorununun ciddi boyutlarda olduğunu düşünüyorsanız uzman desteği almanız daha doğru bir yol olacaktır. Gerekli yönlendirmeler ile sorunun kısa süre içerisinde üstesinden gelebilirsiniz.
18 aylık bebeğin gelişiminde dikkat edilmesi gerekenlerden biri de bebeğin televizyondan uzak tutulmasıdır. Uzmanlar, 0-3 yaş arasındaki çocukların televizyona maruz bırakılmasının uygun olmadığını belirtmektedir. Televizyon, çocuğun sosyal aktivitelerini kısıtlayan, iletişim becerisini zayıflatan ve çevreye karşı duyarsız olmasını sağlayan bir araçtır. Ayrıca televizyon, bebeğin agresif tavırlar sergilemesine neden olur. Bu konuda gerekli hassasiyet gösterilmemesi durumunda ilerleyen dönemde ciddi sosyal sorunlar ortaya çıkabilir.
Kaynakça:
- https://www.unicef.org/parenting/child-development/your-toddlers-developmental-milestones-18-months
- https://www.cdc.gov/ncbddd/actearly/milestones/milestones-18mo.html
- https://www.webmd.com/parenting/child-18-months-milestones
- https://kidshealth.org/en/parents/development-18mos.html
- Department of Health (National Immunisation Program Schedule), Raising Children Network (18-24 months: toddler development)
‘’İçerik bilgilendirme amaçlıdır, tedavi ya da tedaviye yönelik sağlık hizmeti bilgileri içermemektedir. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.’’
