Gebelikte Yapılması Gereken Testler Nelerdir?
Hamile olan her kadının en önemli amacı bebeğini sağlıklı bir şekilde kucağına almaktır. Kadın vücudunda meydana gelen değişimlerle birlikte hem anne adayının sağlıklı bir doğum süreci geçirmesi hem de bebeğin dünyaya gözlerini sağlıklı bir şekilde açabilmesi için testler ve doktor kontrolleri olmazsa olmazdır. Düzenli kontroller, gebelikte karşılaşılabilecek sorunların erken saptanması, tanısının yapılması ve risk unsurlarının değerlendirilmesi sayesinde yüksek riskli gebelikler tespit edilerek yakın takip programları oluşturulmakta ve sağlıklı gebeliklerin başarıya ulaşması sağlanabilmektedir.
▷ En erken hamilelik belirtileri hakkında detaylı bilgilerin olduğu blog içeriğimizi okuyabilirsiniz.
Gebelik Döneminde Testler Neden Yapılmaktadır?
Gebelik döneminde uygulanan testler, hamileliğin oluşumundan, bebeğin doğumuna kadar olan sürecin sağlıklı şekilde seyir gösterip göstermediği ve annenin sağlık durumu hakkında önemli bilgiler edinebilmemizi sağlamaktadır.
Testler Nelerdir?
- Gebelik testi̇
- Ultrasonografi̇
- Kan grubu tayini̇
- İndirekt coombs testi̇
- Tam kan sayımı
- Biyokimya testleri̇
- Torch testleri̇
- Tam idrar tetkiki̇ ve idrar kültürü
- Pap - smear testi
- Hepati̇t b, hepatit c ve AİDS taraması
- Ti̇roid fonksiyon testleri̇
- Tarama testleri̇
- Amniosentez ve cvs
- İkinci̇ düzey ultrason
- Şeker yükleme testleri̇
-
Non-stress test (nst)
İLK TEST: GEBELİK TESTİ
Gebelik döneminde anne adaylarına yapılması gereken ilk test, hamileliğin kesin olarak tespitinin gerçekleştirilmesini sağlayan testlerdir. Hamilelik testleri, idrar testi olarak yapılabilmekte, şüpheli durumlarda ise kan testi şeklinde gerçekleştirilmektedir.
ULTRASONOGRAFİ
Ultrason uygulamasıyla, düzgün gebelik kesesi içerisinde kalp atımı mevcut olan embriyonun ve embriyoyu besleyen kesenin görüntülenmesi mümkündür. Ultrason uygulamasıyla ayrıca, rahimde miyom, yumurtalıklarda kist türünde herhangi bir kitlenin olup olmadığı araştırılabilmekte, dış gebelik mevcut ise tanısı mümkün olabilmektedir. Ultrasonografi yoluyla, gebelik süreci ve doğum açısından, rahim ağzının uzunluğu ve şekli de değerlendirilebilmektedir.
KAN GRUBU TAYİNİ
En önemli testlerden biridir. Özellikle az bulunan kan grupları; kan ihtiyacı olması durumunda öncelikli planlama yapılması açısından önemlidir.
Ayrıca RH gruplarının belirlenmesi RH UYUŞMAZLIĞININ takibi açısından önemlidir. Anne adayının kan grubunun Rh negatif olması durumunda, eşinin kan grubunun Rh pozitif olmasıyla, kan uyuşmazlığı durumundan bahsedilir. Anne adayı Rh – iken baba adayı, Rh+ ise, doğan bebeğin kan grubunun da RH+ olması durumunda, doğumdan sonraki 72 saat içinde, koruyucu bir iğne (Anti D Immunglobulin) yapılması gerekmektedir.
İNDİREKT COOMBS TESTİ
Kan uyuşmazlığı durumlarında, anne rahmindeki bebeğin kan uyuşmazlığından etkilenip etkilenmediğinin anlaşılabilmesi için, İndirect Coombs testinin yapılması gerekmektedir. Uygulanan İndirect Coombs testi sonucu negatif olan gebeler, kan uyuşmazlığına bağlı olarak bebekte bir etkilenme durumunun olmadığı tespit edilerek, takibe alınmaktadır. Gebeliğin 28. haftasında İndirect Coombs testi tekrar uygulanarak, testin negatifliğinin devam edip etmediği, bebekte kan uyuşmazlığına bağlı olarak herhangi bir olumsuz durum gelişip gelişmediği kontrol edilmektedir. Bu doğrultuda bebeği gebeliğin son aylarına kadar kan uyuşmazlığından korumak amacıyla, Anti D Immunglobulin enjeksiyonu yapılmaktadır.
TAM KAN SAYIMI
Gebelik dönemi testlerinde, tam kan sayımı gerçekleştirilerek gebeliğin başlangıcında herhangi bir kan eksikliği (anemi) durumu mevcut olup olmadığı araştırılmaktadır. Anemi bebeğin gelişimini olumsuz etkilemekte ayrıca doğumda karşılaşılan kanamalar nedeniyle annenin hayati sorunlar yaşamasına neden olmaktadır. Hamilelik boyunca tam kan sayımı takip edilmeli ve anneye demir desteği verilmelidir.
BİYOKİMYA TESTLERİ
Karaciğer ve böbrek hastalıklarının, henüz gebeliğin başlangıcı aşamasında tespit edilmesi, gebeliğin ilerleyen sürecinde takibinin yapılabilmesi açısından oldukça önemlidir. Özellikle anne adaylarındaki, yüksek tansiyon, şeker hastalığı ve sistemik rahatsızlıkların varlığında bu testlerin önemi artmaktadır.
Gebelik dönemi kan biyokimyası testiyle, idrarda şeker veya protein ölçümleri yapılarak, hamilelik dönemi içerisinde meydana gelebilecek diyabet ya da hamileliğe bağlı hipertansiyon-preeklampsi teşhisleri yapılabilmektedir.
TORCH TESTLERİ
TORCH panelinde gebelik döneminde annenin geçirmesi ile bebekte anomali hatta kayba varabilecek komplikasyonlar oluşturması olası enfeksiyon etkenleri araştırılmaktadır. Toksoplazma, rubella (kızamıkçık), cytomegalovirus, herpes simplex tip II etkenlerine karşı annenin bağışıklığını gösteren testler incelenir.
TAM İDRAR TETKİKİ VE İDRAR KÜLTÜRÜ
İlk kontrollerde yapılan idrar tahlilleri, böbrek fonksiyonlarının indirekt bir bölgesi olduğu gibi, gizli veya aşikâr idrar yolu enfeksiyonu varlığını konusunda da bilgi vermektedir.
PAP -SMEAR TESTİ
Gebelikle birlikte salgılanan hormonlar neticesinde, rahim ağzı kanserlerinde artış meydana gelmektedir. Bu bakımdan gebeliğin ilk dönemlerinde, smear testi uygulanarak bu durumun mevcut olup olmadığı araştırılmaktadır.
HEPATİT B, HEPATİT C ve AIDS Taraması
Hepatit B için; HbsAg ve Anti Hbs testi, Hepatit C için; Anti HCV, AIDS için ise, Anti HIV testleri uygulanmaktadır.
TİROİD FONKSİYON TESTLERİ
Gebeliğin ilk haftalarında yapılan, tiroid fonksiyon testiyle, annede tiroid hastalığı mevcut olup olmadığı araştırılmakta ve duruma uygun olarak tedaviye başlanmaktadır. Tiroid bezinin hem aşırı çalıştığı durumlar hem de az çalıştığı durumlar bebeğin gelişimi ve hamilelik seyri üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Mutlaka takip edilmeli ve tedavi edilmelidir.
TARAMA TESTLERİ
İKİLİ TARAMA TESTİ: Gebeliğin 11.-14 haftaları arasında ultrason muayenesinde bebeğin ense kalınlığı (NT)-nazal kemik ölçülür ve ikili test yapılır. Amaç bebekte Down sendromu -Trizomi 13 ve 18 gibi kromozomal bir hastalığının olup olmadığının belirlenmesidir. Bu tahlil 14. haftadan sonra yapılamaz.
ÜÇLÜ VE DÖRTLÜ TEST: Genellikle ikili kombine testi kaçıran ama yine de tarama testlerini yaptırmak isteyen kişilere 16-18. haftalar arasında üçlü test veya dörtlü test yapılır.
Serbest fetal DNA (cell free FETAL DNA TESTİ)
Gebeliğin ilk haftalarından itibaren bebeğin hücreleri minimal düzeylerde anne kanına geçmektedir. ANNE ADAYININ Kolundan alınan kan örneği laboratuvarda incelenerek bebeğe ait hücreler ayıklanıyor ve bu hücrelerin genetik analizi yapılıyor. Gebeliğin 10.haftasından itibaren yapılabilmektedir. Bu test ile Down sendromu olgularının yaklaşık olarak %99’unu saptamaktadır. Trizomi 13 olgularının %91’ini, Trizomi 18 olgularının %97’sini saptamaktadır
AMNIOSENTEZ VE CVS
Eğer tarama testlerinde yüksek risk saptanırsa amnıon sıvısı örneği ve plasenta örneği alınarak %100 tanı konulabilmektedir.
İKİNCİ DÜZEY ULTRASON
18-22. haftalarda Perinatoloji uzmanları tarafından 2.düzey ultrason, Doppler kan akımı ölçümleri, fetal ekokardiyografi yapılarak detaylı bir anomali taraması yapılmaktadır.
ŞEKER YÜKLEME TESTLERİ
24-28. haftalar arasında Glukoz Yükleme testleri, tam kan sayımı, tam idrar tahlili, biyokimya yapılıyor.
NON-STRESS TEST (NST)
32. haftadan itibaren NST (Non Stress Test) çekilir.NST, elektronik bir monitör yardımı ile anne karnındaki fetüsün kalp seslerinin kaydı ve kendisi ile çevresinin hareket etmesine fetüsün kalbinin nasıl bir cevap verdiğinin incelenmesini sağlayan testtir.
Yazar Bilgisi:
Op. Dr. Funda Öztürk
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzamanı
Medicana Ataşehir Hastanesi
Funda Öztürk'ün Profilini Ziyaret Edebilir ve Randevu Alabilirsiniz.
‘’İçerik bilgilendirme amaçlıdır, tedavi ya da tedaviye yönelik sağlık hizmeti bilgileri içermemektedir. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.’’
