İştahı, bir yiyeceği zevk alarak yemek; iştahsızlığı ise vücudun açlığa karşı etkin bir şekilde tepki verememesi olarak tanımlayabiliriz. Ön beyin bölgemiz olarak adlandırılan hipotalamusun görevlerinden birisi de beslenmeyi kontrol etmek, tüm iletileri sağlıklı bir şekilde aktarmak ve değerlendirmektir. İştah konusunda iç faktörlerin etkisinden söz edebilirken aynı zamanda çeşitli dış faktörler de bir o kadar önem arz eder. Yemeğin kokusu, görüntüsü, tadı; yemek yenilen ortam, ortamdaki kişilerin her biri birer dış etken olarak tanımlanabilir. Bu etkenler iştahı olumlu veya olumsuz yönde etkileyebilir.
Neredeyse her anne ve baba bebeklerinin belirli zamanlarda gerekli yeme isteğine sahip olamadıklarını, yani iştahsız olduklarını düşünmüşlerdir. Belki de sebebi önemsemeden ısrarla sonuç odaklı düşünceye de kapılmışlardır. Oysa sorunun çözümü için yapılması gereken ilk şey iştahsızlığın altında yatan sebebi bulmak ve ona göre bir yol çizmek olur. İştahsızlık karaciğer, böbrek gibi iç hastalıklardan kaynaklı olabilmekle beraber, duygusal bir nedene de sahip olabilir. Bunun yanında yine çeşitli yaş aralıklarında çeşitli sebeplerden kaynaklı iştahsızlık sorunları ortaya çıkabilir. Bebeklere iştahsız tanımı yapabilmek, onları yeme isteği az olarak tanımlayabilmek için gerekli teşhis ve muayenelerin yapılması ve ardından bu tanıya varılması oldukça önemlidir. Peki bebeklerde iştahsızlık neden olur? Gelin birlikte inceleyelim:
- Hastalıklar
Çeşitli hastalıklar iştahsızlığın en mühim nedenleri arasında yer alır. Hastalığın kronik veya akut olması durumunda farklı çözüm yöntemleri uygulanır. Kronik bir rahatsızlık durumunda genellikle biraz daha dikkat edilmesi gerekebilir. Uzman yardımı ile hastalıkların tedavisi yapılmalıdır çünkü hastalık kalkmadan yemek yeme isteğinin tam olarak yerine gelmesi beklenemez. Yine hastalık akut tarzında ise kronik hastalığa nazaran daha kolay ve etkili çözümler üretilebilir.
- Diş Çıkarma Safhası
Bebeklerin diş çıkarırken yemek yemede zorlandığı genel olarak bilinen bir durumdur. Birçok bebek için oldukça zor geçen bir dönem olan diş çıkarma döneminde bebekler ağrı ve acıdan dolayı yemek yemek istemeyebilir. Bu süreç boyunca bebeklerin beslenmeye dair alışkanlıkları çoğunlukla değişkenlik gösterir. İştahsızlık nedenlerinin büyük bir kısmını oluşturan bu dönemde bebekleri zorlamak yerine doktora danışmak ve sabırlı olmak en etkili çözümler arasında yer alır.
- Ek Gıdaya Geçmemek
Ek gıda takviyesine başlanılması gereken 6-8 ay aralığında gerekli özeni göstermemek ve bebeğin ek gıdalarla tanışmasını önlemek yine birçok hastalığı beraberinde getirebilir. Bu hastalıkların başında iştahsızlık sorunu gelir. Bu dönemin ne kadar önemli ve ciddi bir dönem olduğu unutulmamalıdır. Bu dönemde gerekli ek gıdaları almayan, ek gıdalarla tanışmayan bebekler ileriki zamanlarda besinlere karşı olumsuz bir reaksiyon gösterebilir. Ek gıda kullanımına geçişte, kısa zamanlı iştahsızlık durumlarının normal olarak karşılanabilmesiyle beraber uzun süreli iştahsızlıklarda yine gerekli teşhis ve muayenelerin yapılması oldukça önemlidir.
İştahsızlık Nasıl Sorunlar Doğurabilir?
İştahsızlık sorunu bebeğinizin gerekli besin ihtiyacını karşılayabilmesine manidir ve bu durumda birçok sorunu ortaya çıkarabilir. Bebeklerin gerekli besin ihtiyacının karşılanamaması durumunda kilo kaybı kaçınılmaz durumlardan birisi olabilir. Boy uzaması yavaşlayabilir, vücut gelişimini olumsuz etkileyecek sorunlar gözlemlenebilir. Bebeğin gelişme ve büyüme evrelerinden birisi olan erken çocukluk döneminde yeterli gelişimi gösteremeyebilir. Bu yetersizlikler, beraberinde dikkat eksikliğinin de habercisidir. Kilo kaybı deneyimleyen bebeğin aynı zamanda protein ve mineral eksikliklerinden dolayı vücudunun hastalıklara karşı daha savunmasız hale gelmesi kaçınılmaz bir sorun olur. Mineral ve vitamin eksikliklerinden kaynaklı vücut besin depolarına yönelir, neticesinde vücutta mineral ve vitamin eksiklikleri görülebilir. İştahsız bebekte tüm bu sorunlar, diğer bebeklik dönemi sıkıntıları ile beraber başka ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Bebekler İçin İştah Açıcı Öneriler
Bebeklerin iştahı nasıl açılır? İştah açıcı besinler nelerdir? Bu ve bunun gibi soruların cevapları ile birlikte belki de sorunları önemli ölçüde çözebiliriz.Öğünleri belirli bir şekilde sıraya sokmak belki de en önemli adımlardan birisi olarak sayılabilir. Bebeği sağlıksız gıdalardan uzak tutmak hem bebeğin vücut direnci açısından hem de iştahı açısından oldukça fayda sağlar. Bebeğinize yemek verdiğiniz alanda dikkat dağıtacak unsurların olmamasına özen göstermek de etkili bir yöntem olabilir. Yemeği mutfakta yedirmeye çalışmanız ve televizyon, tablet gibi dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak tutmanız oldukça önemlidir. Bebeğiniz belirli bir besine karşı negatif reaksiyon gösteriyorsa o besin üzerinde ısrar etmemeniz ve besini değiştirmeniz bebeğinizin iştahının açılmasına yardım edebilir. Herhangi bir başka besin üzerinde de tepkisi devam ediyorsa en iyisi bir sonraki öğün saatine kadar beklemek olmalıdır.
Çocuğunuzun gelişimine oldukça büyük bir katkısı olan et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri ve balık gibi besinler oldukça önemlidir. Bebeğinizin yaklaşık olarak 10. ayından itibaren yemeklerinizi bebeğinizle beraber yemeyi tercih edebilirsiniz. Özellikle uykunun hemen ardından bebekleri yemek yemeye zorlamak iştahsızlık sorunlarının başlangıçlarından birisi olabilir. Bundan dolayı uyku sonrasında bebekleri yemek yedirmeye zorlamamak gereklidir. Bebeğinizin severek, isteyerek yediği besinleri gözlemleyin. Severek yediği ve sağlıklı olan besin çeşitlerini bebeğinizin önüne sunmak bu noktada oldukça önemlidir. Birçok farklı yöntemi kullanarak bebeklerinizin iştahsızlık sorununa çözüm bulmanız mümkün. Deneyebileceğiniz diğer yöntemler sayesinde de olumlu bir sonuç alabilirsiniz.
- Yemek yemeyi çekici hale getirebilirsiniz. Bazen bunu yemek yediği tabak içerisindeki bir çizgi film figürü ile kolaylıkla sağlayabilirsiniz.
- Yemekleri süslemek, etkili dokunuşlar yapmak, eğlenceli sunumlar hazırlamak bebeğinizin iştahının açılması için önerilerden sadece birisi!
- Yemek esnasında ilginizin tamamını ona verdiğinizi hissettirin. Gerekli ilgiyi hissetmesi iştahının açılmasına fayda sağlayabilir.
- Öğün öncesi yaklaşık yarım saatlik bir süre zarfında çok fazla sıvı vermemek bebeğin karnının fazlasıyla şişmesini önler ve iştahının açılmasına yardımcı olur.
