Atopik dermatit veya atopiye eğilimli olarak belirtilen ciltler her beş çocuktan birinde görülmektedir1 ancak atopik demek, atipik, yani nadir demek değildir. Atopik dermatit rahatsızlığının belirtileri (kızarıklık, kaşınma hissi, kuruluk vb.) can sıkıcı olsa da bulaşıcı, nadir veya geri döndürülemez değildir. Atopik ciltlerde bu semptomlar iki aylıktan itibaren görülebilirken (hatta bazen daha erken) 5-6 yaşlarında belirtiler hafifleyip tamamıyla kaybolabilir. Bu esnada endişelenmenize gerek olmadığını unutmayın. Biraz ilgi ve özel bakımla bebeğinizi rahatlatabilirsiniz.
Mustela uzmanlarından dermatolog Dr. Clarence De BELILOVSKY ile birlikte yazılmıştır.
Atopi nedir?
Açıklamaya en baştan başlayalım. Atopinin nedeni nedir? Atopinin nedeni olarak iki kilit unsurdan bahsedebiliriz; aşırı reaksiyon gösteren bir bağışıklık sistemi ve çok kuru bir cilt. Bağışıklık sisteminin alerjen veya diğer çevresel koşullarla karşı karşıya kaldığında aşırı tepki göstermesi durumunda atopiden bahsedebiliriz.
Atopi kalıtsal olabilir. Rahatsızlığın gözlemlendiği ebeveynlerin çocuklarında iki yaşına kadar atopik dermatit görülme ihtimali %40 ile 50 arasındayken iki ebeveyninde de atopi gözlemlenen çocuklarda bu rakam %50 ilâ 80'e yükselmektedir.2 Kirlilik veya aşırı yoğun hijyen rutinleri gibi diğer sebepler de bu duruma neden olabilir! Esas itibarıyla, atopik dermatit gelişmekte olan ülkelere kıyasla sanayileşmiş ülkelerde daha yaygındır.
Atopik cilt nedir ve atopik ciltler için ne yapılabilir? Atopik dermatit neden kuruyan cilt dokusunu etkiler?
Çünkü kuruyan ciltler daha hassastır. Cildimiz genellikle kendisini korumak için yüzeyinde su ve yağlardan (lipitler) oluşan ve hidrolipidik tabaka adı verilen ince bir katman oluşturur. Ayrıca cildin geçirgenliğini sağlamak için de "çimento" görevi gören, filagrin isimli bir molekül üretilir. Lipit veya filagrin seviyeleri yeterli olmadığında cilt nem düzeyini koruyamaz ve nem buharlaşır. Geçirgenliğini kaybeden cilt, zararlı bazı unsurlara karşı üstlendiği bariyer görevini yerine getiremez ve böylelikle alerjenler vücuda kolayca nüfuz eder. Kısacası; ortamda alerjenler veya belirli çevresel koşullar mevcutsa, bağışıklık sisteminin aşırı reaksiyon göstermesi ve kuru cilt sonucunda atopik cilt görülür.
Atopik cilt nasıl tespit edilir?
Atopik cilt bölgesel kızarıklıklar ile kendini gösterir. Bebeğinizin cildi tahriş olur ve kaşınır, bu da çocuğunuzun mutluluğunu ve özellikle uyku kalitesini etkileyen bir durumdur. Bununla birlikte atopik cilt bebeğinizin gündelik yaşantısını sürekli etkilemez. İki alevlenme arasında görülen ara dönemlerin süresi basit gündelik önlemlerle uzatılabilir.
Bebeğim atopik cilde mi sahip?
Bebeğiniz huzursuzlanarak, kırmızı yanaklar ve gözünde yaşlarla uyandığında; Kötü bir rüya mı gördü? Çok mu sıcak? Biraz acıktı mı? Yoksa potansiyel olarak atopik cilt semptomlarına işaret eden bir alevlenmenin başlangıcında mıyız?
Kızarıklıkları ve bebeğinizin huzursuzlandığını fark ettiğinizde bundan da şüphelenmeniz doğaldır. Atopik cilt iki aylıktan itibaren gözlemlenebilir ve bu yaşlarda elbette bebeğinize neyi olduğunu soramazsınız.
İlk değerlendirmenizde birkaç küçük ipucundan yararlanabilirsiniz:
- Sizin veya eşinizin cildi atopik cilt mi? Kalıtsal unsurlar kesinlikle en belirgin işaretleri verir. Bu sayede doğumdan itibaren önleyici tedbirler alabileceğiniz ve bebeğinizin cildinde atopik cilt riskini %33 ilâ 50 oranında azaltabileceğiniz için bu oldukça yararlı bir bilgidir.
- Nemlendirici ürünlerle sürekli nemlendirmenize rağmen bebeğinizin cildi hâlâ sert ve kuru kalıyorsa atopik ciltten şüphelenebilirsiniz. Belirli bölgelerde pullanmalar da görülmeye başlayabilir.
- Bebeğiniz uyumakta zorlanıyordur.Tabii ki bunun pek çok başka nedeni olabilir, ancak birkaç diğer semptomla birlikte uyuma zorluğu da atopik cildin bir belirtisi olabilir.
- Bebeğimin özellikle çene, yanak, kol ve karnında bölgesel kızarıklıklar görülmeye başladı.
Bu belirtilerin atopi ciltlerle ilişkili olduğuna dair neredeyse hiç kuşku kalmadı. Bu kızarıklıkların üzerinde akıntı da görülüyorsa; bunun bir alevlenme olduğuna dair artık hiçbir şüphe yoktur.
Alevlenmeler esnasında tam olarak ne olur?
Enflamasyonun başlangıcında her zaman kaşınmaktan kaynaklanan hafif kızarıklıklar görülür. Bu kızarıklıklar cilt dokusunun kalınlaşıp kabarmasına neden olur. Bu noktada küçük su toplamaları görülebilir. Bunlar patladığında içlerinden saydam bir sıvı çıkabilir. Bu kabarcıklar zamanla kabuklanıp kendiliğinden geçer. Bu konuda endişe etmenize gerek yok, alevlenme ne kadar şiddetli olursa olsun bebeğinizin cildinde herhangi bir iz kalmayacak. İkincil bir enfeksiyonu tetiklememesi veya rahatsızlık hissini arttırmaması için bebeğinizin kaşınmasını engellemelisiniz.
Emolyent balsam veya krem gibi bebeklere ve çocuklara özel bakım ürünleri ile bebeğinizin cildini rahatlatarak bunu engelleyebilirsiniz. Atopik cilt, kızarıklık, alerji için doktorunuza danışın. Bebeğinizin cildinin atopi olduğunu düşünüyorsanız teşhisi doğrulamak için vakit kaybetmeden bir pediatri uzmanına danışın. Atopik cildin nedeni gıda alerjisiyse doktorunuz sizi bir dermatolog veya alerji uzmanına yönlendirebilir. Bu uzmanlar rahatsızlığın alevlendiği dönemler için özel tedaviler belirleyebilir. Geri kalan zamanlarda, yani ara dönemlerde ise genellikle alevlenmeleri önleyen küçük alışkanlıklar edinebilirsiniz.
Atopik dermatit: Ortaya çıkmasını nasıl önleyebilirsiniz? içeriğimizde ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Kaynak: 1 Watson 2011, Isaac 1998.
Kaynak: 2 Böhme 2003, Taïb 2008.
